Tagetes, getest op verschillende zaaitijdstippen, door WLB Wijster, 2017.
Tagetes (afrikaantjes) zijn een milieuvriendelijke manier om wortellesieaaltjes (Pratylenchus penetrans) te bestrijden. Deze aaltjes veroorzaken bruine plekjes op de wortels, de zogenaamde lesies. Vele gewassen zijn vatbaar voor deze aaltjes, van aardappel tot allerlei boomteelten. De Tagetes planten hebben alleen in levende vorm een aaltjesdodende werking; het gebruik van extracten van de plant is niet effectief. Wanneer aaltjes de Tagetes wortels binnendringen, laten de beschadigde plantencellen een voor de aaltjes dodelijke stof vrij. Naast de aaltjesdodende werking draagt Tagetes ook bij aan een betere bodemstructuur en het verhogen van het organische-stofgehalte van de bodem.
Proef zaaitijdstip Tagetes en effectiviteit van de aaltjesbestrijding
Om uit te zoeken of de aaltjesdodende werking verschilt per zaaimoment, heeft HLB research en consultancy afgelopen jaar een zaaitijdstippenproef uitgevoerd waarbij de aaltjesdodende werking van Tagetes (afrikaantjes) op verschillende zaaitijdstippen (van half mei tot half september) is onderzocht. Doel van de proef was om te achterhalen of bij late zaaitijdstippen Tagetes nog voldoende effectief is tegen schadelijke aaltjes. Telers kunnen met deze informatie een afweging maken of later in het seizoen zaaien nog wel zin heeft.
Proefopzet
In de periode voor het zaaimoment van de Tagetesis op de proefblokken mais geteeld om de populatie van wortellesieaaltjes (Pratylenchus penetrans) op peil te houden. Vlak voor het moment van zaaien is de mais verwijderd en de grond zaai-klaar gemaakt. Tijdens droge perioden zijn de ingezaaide proefvakken beregend, om een snelle kieming en gewasontwikkeling te garanderen.
Resultaten
In de volgende tabel staan de resultaten van de grondbemonstering op de verschillende zaaitijdstippen. Hierin wordt de Pratylenchus populatie weergegeven op het moment van zaaien en op het eind van de proef (6 december 2017).
| planning | zaaidatum | P.p./100 ml | P.p./100 ml | Pratylenchus |
| zaaitijdstip | bij zaai | 06/12/17 | % doding | |
| eind mei | 01/06/17 | 910 | 20 | 97,8 |
| half juni | 19/06/17 | 657 | 20 | 97,0 |
| half juli | 17/07/17 | 650 | 110 | 83,1 |
| half augustus | 14/08/17 | 1225 | 70 | 94,3 |
| half september | 14/09/17 | 3425 | 1190 | 65,3 |
Conclusies
- Het zaaien van Tagetes tot half augustus gaf een uitstekende aaltjesdoding van 83 tot 98 procent.
- Bij zaai rond half september werd de aaltjesdoding beduidend minder (65 procent). Toch heeft Tagetes ook bij dit late zaaimoment meer dan de helft van de aaltjespopulatie opgeruimd!
Bijvanst: Organische-stofgehalte
De toepassing van Tagetes heeft, naast de dodende werking op aaltjes, ook een positief effect op de bodemstructuur en het verhoogt het organische-stofgehalte in de grond. Meer organische stof in de bodem houdt meer vocht en voedingsstoffen vast en stimuleert het bodemleven, wat de kwaliteit van de bodem en de bodemgezondheid verbetert. Planten krijgen dan minder snel last van bijvoorbeeld wortelrot. Het organische-stofgehalte kan toenemen door teelt van groenbemesters zoals Tagetes of het aanvoeren van compost. Door op deze manier de bodem te verbeteren kan de milieubelasting verlaagd worden.
Milieuvoordelen Tagetes
Vroeger werden aaltjes bestreden met metam-natrium. Nadeel van grondontsmettingsmiddelen met deze werkzame stof is dat ze naast aaltjes ook al het goede bodemleven doden. Het middel is nog wel toegelaten, maar kent veel restricties en een zware milieubelasting. Een tweede alternatieve methode om aaltjes te bestrijden is het braak laten liggen van het perceel. Dit betekent echter wel een jaar lang geen opbrengst van dit land. Het gebruik van Tagetes kent deze nadelen niet. Het zaaien van Tagetes voorkomt dus het gebruik van zware middelen met metam-natrium en het verbetert de bodem. Betere bodem bespaart ook gewasbeschermingsmiddelen in de toekomst: twee keer winst voor het milieu en de teler. Niet voor niets wordt de Tagetes aanpak steeds meer de norm als het gaat om aaltjesbestrijding!
