Op woensdagmiddag 6 december hield Schoon Water voor Brabant een bijeenkomst over het bestrijden van ridderzuring (en andere probleemonkruiden) in grasland. De bijeenkomst vond plaats in Nuland. Timo Sprangers, onderzoeker gewasbescherming bij WUR Open Teelt, vertelde over de geïntegreerde aanpak voor het beheersen van ridderzuring en probleemonkruiden. Daarnaast vertelden loonwerkers Jan Paul van Toor en Karel Kennes over pleksgewijze en mechanische aanpak van ridderzuring.
Beheersing probleemonkruiden
Timo Sprangers geeft aan dat bestrijding van probleemonkruiden complexer wordt naarmate er steeds minder gewasbeschermingsmiddelen voor handen liggen. Wageningen Universiteit werkt met het Interated Crop Management model (figuur 2). Dit model brengt alle aspecten in beeld waar rekening mee gehouden moet worden bij een geïntegreerde onkruidbeheersing. Hieruit blijkt dat een effectief resultaat en het voorkomen van resistentievorming van onkruiden behaald kan worden, maar alleen wanneer verschillende maatregelen van preventie en bestrijding gecombineerd ingezet worden.
Zaadonkruiden kan je het beste bestrijden wanneer het zaailingen zijn, terwijl het bij wortelonkruiden soms verstandig is met een bespuiting of mechanische bewerking te wachten tot een bepaald bladstadium. Een wortelonkruid put namelijk in het voorjaar eerst zijn wortelstokken of -knollen uit voor de aanmaak van blad: een bestrijding is dan het meest effectief net voordat het blad weer energie naar de knollen gaat sturen. Echter is het per onkruid weer verschillend wanneer de beste periode is om deze te bestrijden. Bij kweek is bijvoorbeeld het beste effect zichtbaar bij herhaaldelijk afmaaien in het 3e blad stadium. Terwijl dit bij de akkerdistel pas bij 6 bladeren is. Knolcyperus kan je laten opkomen tot de langste dag – maximale uitputting – als je daarna zorgt voor afsterven van de bovengrondse delen. Dit kan bijvoorbeeld onder een teelt van vezelhennep.
Samengevat: de meest effectieve bestrijding is specifiek per onkruid, maar voor elke onkruid geldt dat je zaadvorming moet voorkomen. Timo: “1 jaar laten zaaien is vervolgens 10 jaar wieden.”
Ridderzuring
Timo ging vervolgens verder in op ridderzuring. Dit onkruid ontstaat voornamelijk op open plekken of na grondbewerking. Het zaad kiemt bij een lichtimpuls in combinatie met temperaturen boven de 15°C graden. Pas na 6 weken zal de plant een penwortel gaan vormen, dat betekent dat de plant vóór die tijd zwak is en dus het beste bestreden kan worden. Let wel op dat ridderzuring al na 3 weken de eerste zaden vormt en na 2 jaar zich ook gaat vertakken. Hoe eerder ridderzuring wordt aangepakt, hoe effectiever het resultaat. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de vruchtwisseling. Gras en rogge zijn sterke concurrenten van ridderzuring. Rode klaver is aan het begin van de groei een goede concurrent, maar in een later stadium zal de ridderzuring krachtiger worden. Echter is witte klaver weer een zwakke concurrent, dus minder handig om te zaaien op percelen waar al ridderzuring zit. Daarnaast moet opgepast worden tijdens het bemesten. Met name hoge stikstof en kalium-bemesting bevordert concurrentie van ridderzuring t.o.v. gras.
Tenslotte gaf Timo een aantal opties voor het bestrijden van ridderzurig: uit onderzoek kwam dat op tijdelijk braak liggend land is herhaalde bewerking met een Rod weeder voor zowel ridderzuring als kweek zeer effectief (figuur 1). Dit is een simpele staaf die achter een vaste tand cultivator wordt gehangen en op 6 cm diepte door de grond bewerkt. Ook een ondiepe bewerking met een volvelds snijdende culitvator is effectief. Bekijk hier een filmpje van dit onderzoek (let wel op dat de informatie wat gedateerd is).
Foto 1. Onderzoek door Wageningen Research toegelicht door Timo Sprangers tijdens zijn presentatie.
Foto 2. Geïntegreerde Onkruidbeheersing toegelicht door Timo Sprangers tijdens zijn presentatie.
Pleksgewijze aanpak
Loonwerker Jan Paul van Toor vertelde over de werking en zijn ervaring met de RumboJet 880 (foto 3). Dit is een ‘spotspray’ machine waarmee pleksgewijs specifiek ridderzuring bestreden kan worden. De machine heeft een werkbreedte van 1,5 meter en weegt 1.200 kilo. Het rode gedeelte is enkel zeil dat drift voorkomt en een juiste invalslicht geeft voor de camera’s. Het bestaat uit twee delen die elk twee camera’s hebben die individueel de doppen aansturen wanneer ze ridderzuring detecteren. De bladgrootte waarop spuitsysteem ‘aan gaat’ is handmatig aan te passen. Dit kan handig zijn voor kruidenrijk grasland en gras-klaver percelen, waar je wilt voorkomen dat alles wat groter is dan gras geraakt wordt. Er is dan wel een groter risico dat meer zuring wordt overgeslagen. De bespuiting is 10×10 cm en 40 cm van de grond af. Door de plekspecifieke bespuiting kunnen middelen bespaard worden. Van Toor gaf aan nu meestal 3-10% van de volveldse hoeveelheid spuitvloeistof te gebruiken om ridderzuring in grasland te bestrijden. Hierdoor kan hij de pleksgewijze bespuiting aanbieden voor een prijs die ligt onder die van een volveldse bespuiting.
Wilt u komend jaar graag dat Jan Paul van Toor bij u pleksgewijs ridderzuring in het weiland komt bestrijden? Neem dan nu vast even contact op voor een goede planning (06 11184810). Als er meerdere percelen zijn in uw gebied, kan hij ook verder van zijn standplaats (Woudrichem en Waardhuizen) bestrijdingen uitvoeren.
Foto 3. Rumbojet 880 van Loonbedrijf J.P. van Toor
Mechanische aanpak
Naast chemische bestrijding, kan ridderzuring ook mechanisch bestreden worden. Karel Kennes van loonbedrijf De Schalm vertelde over een mechanische aanpak om ridderzuring te bestrijden, namelijk door het gebruik van de CombCutter. Deze revolutionaire machine uit Zweden is bedacht om distels uit granen te snijden. Inmiddels wordt de machine in vele andere gewassen toegepast tegen diverse probleemonkruiden, zoals rode klaver, herderstasje, ganzenbloem, melden en ridderzuring. De machine bestaat uit messen die schuin of recht af te stellen zijn. Deze zijn verder open en dicht te draaien, waardoor de machine bruikbaar is binnen verschillende gewassen. Stengel onkruid wordt door de machine meegenomen, maar gras kan er gewoon tussendoor. De CombCutter kan dus hierdoor ingezet worden om een probleemonkruid uit te putten en om in ieder geval te voorkomen dat deze uitzaait. Het is aan te raden om een maai-interval van minder dan 3 weken aan te houden, omdat daarbij de ridderzuring wordt uitgeput. Dit is wel afhankelijk van het concurrerende gewas, vult Timo aan, want de ridderzuring is zwakker als hij tussen rogge en gras door groeit. Dan heeft iedere 5 weken maaien ook al effect. Karel geeft wel aan het dat mechanisch bestrijden van ridderzuring wel iets is van de lange adem, maar dat het zeker effectief is en ook niet duurder dan spuiten is.
Wilt u komend jaar graag dat Karel Kennes bij u ridderzuring of andere onkruiden in het weiland mechanisch komt bestrijden? Hij werkt in het gebied rond Alphen (Noord-Brabant). Vanuit Schoon Water kunt u een kennismakings-korting krijgen op inhuur van mechanische onkruidbestrijding. Als u hier gebruik van wilt maken kunt u een mail sturen naar Celine Nieboer van CLM (cnieboer@clm.nl / 0345 470 730).
