Archief

Keuzes bij onderwerken groenbemester: akkerbouwer Wijnand Snoeijen in de Boerderij
Onkruid mechanisch aanpakken lukt goed: loonwerker Ard-Jan Oomen in de Nieuwe Oogst
Eggen voor schoner grondwater: akkerbouwer Dingeman Burgers in de Nieuwe Oogst

Unipol Holland BV is producent van expandeerbaar polystyreen (EPS). En is zich bewust van de gevolgen van dit beheer. Unipol heeft het besluit genomen om geen chemische onkruidbestrijdingsmiddelen meer te gebruiken. Unipol zit op bedrijventerrein Elzenburg in Oss en heeft zo’n 2 ha aan terrein. Sinds 2010 gebruikt Unipol op verhardingen de WAVE (heetwatertechniek) voor de onkruidbestrijding.

“Dat jaar was natuurlijk even uitproberen hoe het loopt. Maar we hebben niet te klagen. Over het algemeen zijn we tevreden over het resultaat, en ook over de aannemer. Je bent immers afhankelijk van de kwaliteit van de aannemer. Van Esch uit Berkel-Enschot is klantgericht en pro-actief gebleken. Voordeel is dat zij ook terreinbeheer doen voor de gemeente Oss. Ze zijn dus regelmatig bij ons in de buurt aan het werk. Ze spelen zo snel in op de situatie op ons terrein. Als het nodig is, zijn ze er direct. En ja, deze manier van beheer is iets duurder. Maar we vonden het prijsverschil acceptabel. Milieubewust zijn heeft daarin de doorslag gegeven. We gaan er zeker mee door”, aldus Andres Jansen van Unipol.

Binnen chemisch, buiten liever niet
Voor veel bedrijven is aandacht voor terreinbeheer een nieuw item. Het onderhoud is vaak uitbesteed aan een onderhoudsbedrijf. Men verdiept zich niet in de onderhoudsmaatregelen. Daar kan het fout gaan. Er blijkt in veel gevallen geen controle te zijn op de mate van duurzaamheid van het onderhoud. Fer Koenders van Unipol:

“In ons bedrijf gaan we bewust om met milieugevaarlijke stoffen. En buiten gebruikten we dergelijke stoffen zonder dat we er eigenlijk erg in hebben”.

Bedrijven zouden hier bewuster mee om moeten gaan. Ook al is het terreinonderhoud geen corebusiness. Het verdient meer aandacht. Een bedrijf dat MVO serieus neemt, zorgt ook voor een grondwatervriendelijk terreinonderhoud.

Fransen:

“Van die 8 ha bestaat ongeveer 4 ha uit platforms van betonklinkers. Het onkruid tussen de klinkers lieten we 1x per jaar spuiten door een loonwerker. Vanuit het project Schoon Water werd gevraagd of we interesse hadden in niet-chemische methoden om de platforms onkruidvrij te houden. Daar hebben we ja op gezegd. Het is altijd goed om meer kennis te krijgen over andere technieken.” “Branden van het onkruid was op de luchthaven niet efficiënt. Het oppervlak is te groot. We hebben toen het borstelen uitgeprobeerd. Dat was helaas geen succes. Van de borstels kwamen soms stalen naaldjes af. Deze kunnen door de straalmotoren van de vliegtuigen worden opgezogen. Met mogelijk enorme schade. Om deze reden is het ook erg belangrijk dat het terrein vrij is van onkruid. Graspolletjes kunnen namelijk zand en steentjes vasthouden. Die vervolgens in de straalmotoren terecht kunnen komen.”

Kempen Airport gebruikt de WAVE

“Sinds 2008 doen we mee met een proef om onkruid te verwijderen met hete lucht. Het succes is niet zo groot als we verwacht hadden. Gedeelten van het 4 hectare klinkerplatform worden niet zo schoon als we willen. Hier blijft het onkruid ondanks de behandeling stug aanwezig. We denken dat de behandeling niet genoeg warmte tot in de wortels brengt. Het onkruid wordt niet volledig vernietigd.”

De luchthaven onderzoekt om in 2011 over te stappen op de WAVE techniek: het tegengaan van onkruid met heet water. Het kostenplaatje van niet-chemisch onkruidbeheer is nog een punt van aandacht voor de luchthaven.

Vanaf 30 maart 2016 mag de professionele gebruiker geen gewasbeschermingsmiddelen meer toepassen op verharding. Onder verharding valt asfalt, betonplaten, klinkers, grindpaden etc. Onderhoud van verhardingen is prima uitvoerbaar met niet-chemische methoden. Het verbod geldt ook voor de zogenaamde ‘groene middelen’. Deze mogen dus ook niet worden toegepast. Uitzondering op het verbod is alleen mogelijk als veiligheidsvoorschriften aantoonbaar verplichten tot bestrijden of waar chemievrije methoden uit veiligheidsoverwegingen (bijv. mogelijk brandgevaar) niet mogen worden toegepast. Er is een aantal gevallen waar chemische bestrijding de enige mogelijkheid is, zoals op sommige niet-openbaar toegankelijke industriële bedrijven (BZRO-inrichtingen), delen van defensieterreinen en luchthavens met gecoate strips. Voor meer informatie zie onkruidvergaat.nl

Schoon Water heeft een TIPKAART chemievrij beheer groen en verharding gemaakt.

Professionele gebruikers mogen vanaf 1 november 2017 geen chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruiken op ‘overige terreinen’. Onder overige terreinen vallen siertuinen, grasvegetaties en overige beplantingen. Vanaf november 2017 mogen chemische gewasbeschermingsmiddelen alleen nog ingezet worden in uitzonderingssituaties.

Uitgezonderd van het verbod zijn de lastige bestrijding van bijvoorbeeld Amerikaanse vogelkers, Aziatische boktor of eikenprocessierups. Volgens Schoon Water kan de eikenprocessierups zonder chemie bestreden worden met biologische middelen met daarin bacteriën die de rups aantasten in het larvestadium.

Een andere uitzondering betreft recreatiebedrijven, sport- en golfterreinen. De staatssecretaris heeft bepaald dat de beheerders van deze terreinen tot 2020 de tijd wordt gegeven om vrijwillig over te schakelen naar niet-chemische methoden.

Voor chemievrij beheer van natuurlijke grassportvelden heeft Schoon Water een Tipkaart Chemievrije Sportvelden gemaakt.

Voor meer informatie zie onkruidvergaat.nl

Staatssecretaris Dijksma van Milieu heeft in een brief aan de Tweede Kamer van 12 juli 2016 het gewasbeschermingsbeleid buiten de landbouw uiteen gezet. Achtergrond van het nieuwe beleid is de bescherming van de menselijke gezondheid (kwetsbare groepen) en milieu. Door een verbod op het gebruik van chemische stoffen die vermijdbaar zijn, verbetert de waterkwaliteit. Behalve dat het parlement dit onderwerp van groot belang vindt, moet ook volgens Europese regelgeving, maatregelen worden genomen. Hoofdlijn van het beleid is het verbod op professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, zie het verbod. Dijksma is ook voornemens een verbod op particulier gebruik in te stellen, als de sector het middelengebruik niet adequaat weet terug te dringen.

Bladel ‘gouden’ gemeente
De gemeente Bladel heeft het certificaat Goud. Huub Willems (beheerverantwoordelijke voor gemeente Bladel) zegt: ”De overstap naar chemievrij beheer was niet zo’n moeilijke keuze voor ons. In het openbaar groen was het simpelweg niet nodig om bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Midden jaren ’80 zijn we begonnen met het afbouwen van bestrijdingsmiddelen op de verhardingen, en sinds eind jaren ’80 gebruiken we helemaal geen chemische bestrijdingsmiddelen meer. Op de verhardingen was het wel even zoeken naar de juiste methode. In de gemeente Bladel hebben we 9 kilometer aan historische kasseienwegen. Hier zijn we compleet overgegaan op heteluchtmethode. Dat werkt prima en de kosten zijn vergelijkbaar met de kosten van chemisch beheer.”

Dhr. Willems vertelt verder: “BDT gaat uiteraard niet alleen over onkruidbeheer maar is veel breder. Ook wordt gekeken naar zwerfvuil, hondenpoep en het gebruik van meststoffen. Wij krijgen bijna geen klachten van bewoners en er is juist veel waardering voor dat alles zo netjes erbij ligt. Ten tweede geeft het bewustwording en activeert het bewoners om hun eigen omgeving milieuvriendelijk schoon te houden. Het werkt dus twee kanten op.”

Oss ‘zilveren’ gemeente met ambitie voor goud
Nina van Schagen (beheerder groen, water en ecologie gemeente Oss): “Sinds 2010 gebruikt de gemeente geen bestrijdingsmiddelen meer op verharding, in het groen en op sportvelden, behalve in uitzonderingsgevallen. Dit leverde als eerste Nederlandse gemeente het certificaat ‘Zilver’ op! BDT is een meetlat waarmee gemeenten en bedrijven onderling hun duurzame prestaties kunnen vergelijken.” De gemeente Oss streeft echter naar ‘goud’. Wethouder Hoeksma: ”De gemeente Oss heeft nu zilver maar gaat voor goud. Het is belangrijk nu, en in de toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen.”

Meer info

• Lees meer op de resultatenpagina van de gemeenten.
• Lees of download de Tipkaart Verhardingen en Openbaar Groen (pdf)

• Verwijdert u onkruid met de hand? Trek dan ook de wortel eruit. Zo blijft het onkruid langer weg.
• Door vaak te schoffelen, maakt u steeds een nieuw kiembed voor onkruidsoorten. Het is beter onkruid te plukken, zodat de wortel meekomt.
• Onkruid tussen de tegels sterft af als u er kokend water over giet.
• Groene aanslag schrobt u gemakkelijk van het terras met heet water.
• Koop en gebruik gereedschap dat het gemakkelijk maakt om onkruid te verwijderen, zoals schoffels, krabbers, borstels of branders. Zie ook: www.youtube.com/watch?v=-cU7k9F9y1U
• Veeg regelmatig uw verharding. U veegt dan zand en zaden weg. Het zand kan niet meer als kiembed dienen, dus u heeft minder last van onkruid.
• Leg worteldoek onder uw nieuwe bestrating, of  gebruik grote tegels. Leg de tegels zo strak mogelijk tegen elkaar aan. Onkruid vindt dan moeilijker zijn weg.
• Een methode om ongewenste plantengroei in de tuin tegen te gaan, is mulchen: de bodem bedekken met een laag dood organisch materiaal. Bedek de open grond tussen de planten met bijvoorbeeld cacaodoppen, houtsnippers of schelpen. Dit onderdrukt de onkruidgroei. De producten zijn te koop in tuincentra.
• Plant bodembedekkers in uw tuin. Deze bedekken de grond volledig, zodat onkruid geen kans krijgt. Plant bodembedekkers dicht bij elkaar.
• Dichte beplanting verhindert het kiemen van onkruidzaad.
• Sommige onkruiden kunnen ook nuttig zijn. Als bodembedekker kunnen ze voorkomen dat de grond verdroogt. Ook kunnen ze een waardplant zijn voor de vuurvlinder en ze zijn erg in trek bij hommels.
• Met slechte compost worden slechte onkruidzaden (en soms ook ziekten) in de tuin gebracht. Gebruik alleen gegarandeerd kiemvrij materiaal.

Meer adviezen

•  boekje ‘Milieuvriendelijk tuinieren: kruid en onkruid’ van uitgeverij Roodbont.

• Voorkom plaaginsecten zoals luizen, emelten (larve langpootmug) en slakken door het stimuleren van natuurlijke vijanden: vogels, spinnen, lieveheersbeestjes en egels. U trekt ze aan door nestkastjes te plaatsen, bloemen met nectar in de tuin te zetten en rommelhoekjes te creëren. Zie ook: www.youtube.com/watch?v=zUo5-ar6TdY
• Vang slakken door het ingraven van een glazen potje met bier. Alle slakken verzamelen zich “aan de bar”. Schenk om de twee dagen een nieuw drankje voor de slakken in. Zie ook: www.youtube.com/watch?v=ILRmKHxeGHg
• U kunt ook aaltjes inzetten als milieuvriendelijke biologische bestrijdingsmethode tegen slakken. Aaltjes zijn te koop via internet.
• Gebruik geen slakkenbestrijdingsmiddelen. Die zijn namelijk ook giftig voor dieren die u wel graag in uw tuin ziet en die de slakken eten.
• Leg jute zakken of rabarberbladeren op de grond. De slakken kruipen eronder en daarna kunt u ze verplaatsen.
• Last van luizen? Meng een liter water, een eetlepel vloeibare groene zeep en een eetlepel spiritus door elkaar. Schud goed en verstuif het mengsel met een plantenspuit over de luizen.
• Wilt u luizen voorkomen op een rozenstruik? Plaats er dan lavendel onder.
• Lieveheersbeestjes, spinnen en oorwormen zijn de natuurlijke vijanden van luizen. Zij houden van rommelige hoekjes met organisch materiaal waarin zij kunnen schuilen en jagen. Maak dus een takkenhoopje, of laat wat langere kruiden staan. Egels vinden dit ook prettig en eten weer de slakken op.
• Mieren hebben een hekel aan houtzaagsel, tomatenplanten, afrikaantjes en goudsbloemen.
• Stinkende containers? Doe een scheutje natuurazijn in uw container. Werkt prima tegen maden en vliegjes.
• Hang nestkastjes op in uw tuin. Vogels eten slakken, emelten, luis, enzovoort.
• Emelten en engerlingen (larve kever) eten onkruiden. Houd uw tuin dus onkruidvrij als u deze insecten wilt voorkomen. U kunt ook Pyrethrum mengen met zemelen en dit verspreiden in de tuin. Hier houden ze niet van. Deze middelen zijn te koop bij het tuincentrum.

Meer adviezen

•  boekje ‘Milieuvriendelijk tuinieren: kruid en onkruid’ van uitgeverij Roodbont

• Verwijder plantendelen die zijn aangetast door schimmels zo snel mogelijk. Gooi ze niet op de composthoop. De temperatuur in veel composthopen wordt namelijk niet hoog genoeg om deze schimmel(sporen) te vernietigen. Als u de compost gebruikt, geeft u de schimmel opnieuw de kans om een plant aan te tasten. Gooi de plantendelen in uw groenbak.
• Kijk eens welke feromonen er te koop zijn. Deze geurstoffen zorgen ervoor dat u eerder een mogelijke plaag ontdekt en beide geslachten zich dus niet kunnen voortplanten in uw moestuin.  Er zijn bijvoorbeeld feromonen tegen de fruitmot.
• Aaltjes zijn te voorkomen door het zaaien van afrikaantjes, kogeldistel, Oostindische kers, en goudsbloem. Afrikaantjes helpen ook tegen witte vlieg en wortelvlieg.
• Emelten, engerlingen en aardrups houden van onkruiden. Houd uw tuin dus onkruidvrij als u deze insecten wilt voorkomen. U kunt ook Pyrethrum mengen met zemelen en dit verspreiden in de tuin. Hier houden ze niet van. Deze middelen zijn te koop bij het tuincentrum.
• Leg acryldoek en insectengaas over uw groenten. Dit is een goede manier om te voorkomen dat nachtvlinders hun eitjes afzetten op uw planten en de rupsen schade aanrichten aan uw gewassen. U bestrijdt hiermee ook allerlei soorten vliegen, zoals preivlieg en koolvlieg.
• Aardappelziekte (phytopthora) voorkomt u door op ruggen te teelten en door resistente of minder vatbare rassen te teelten. Verwijder direct bovengrondse aangetaste delen, zodat de ziekte zich niet verspreidt.
• Bladluis kan bestreden worden door bijvoorbeeld de gaasvlieg uit te zetten. Roofmijt uitzetten helpt tegen spint. Bedrijven die deze natuurlijke vijanden verkopen, zijn te vinden op internet.

Meer adviezen

•  boekje ‘Milieuvriendelijk tuinieren: kruid en onkruid’ van uitgeverij Roodbont

Download hier de pdf.

2019
knipselkrant januari ’19 – juni ’20
knipselkrant bezemactie ’19 – ’20

2018
knipselkrant maart – november ’18 

2017
knipselkrant augustus ’17 – februari ’18
knipselkrant maart – augustus ’17

2016
knipselkrant februari ’16-februari ’17

2015
knipselkrant juli ’15 – januari ’16
knipselkrant februari-juni 2015
knipselkrant november ’14-februari ’15

2014
knipselkrant september – oktober ’14
knipselkrant juni – september ’14
knipselkrant april – juni ’14
knipselkrant augustus ’13 – maart ’14