Zo’n zevenentwintig gegadigden, vanuit gemeenten, provincie, waterschap, ministerie en adviesbureaus, melden zich op 9 mei in het Provinciehuis Noord-Brabant voor de bijeenkomst over chemievrij beheer van openbaar groen en sportvelden. Gedeputeerde Johan van den Hout heette iedereen welkom. Vervolgens waren er presentaties over de huidige wetgeving en de resultaten van Schoon Water Brabant. Daarna waren er live interviews met Mario Dieltjes (Golfpark de Efteling) en Frank Geenen (gemeente Oss). Na een pauze met kleine kennismarkt volgde een presentatie over biologische bestrijding van emelten en engerlingen, en een verhaal over de bestrijding van invasieve exoten.
Overstappen op chemievrij beheer kost tijd en kennis. Daarom is het van belang om nu alvast te beginnen met deze omschakeling! Het uitwisselen van ideeën en ervaringen is dan ook erg waardevol en deze bijeenkomst heeft daar zeker aan bijgedragen.
Bekijk hier de PowerPoint presentaties over de wet- en regelgeving, de Schoon Water resultaten, engerlingen en emelten en het bestrijden van invasieve exoten.
Johan van den Hout (gedeputeerde Provincie Noord-Brabant) verwelkomde de aanwezigen: “De provincie hoort graag al jullie ideeën en ervaringen, om ervoor te zorgen dat al onze gemeentes in 2020 chemievrij beheerd kunnen worden. En veel meer nog dan voor deze 2020-eis, zouden we actie moeten ondernemen voor onszelf en ons schone drinkwater”.
De eerste presentatie was van Marcel van der Weijden (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), die een overzicht gaf van de huidige wetgeving. Aanleiding voor de wet was bedreiging en normoverschrijding in meerdere grondwaterwinningen voor drinkwater. Er zijn enkele uitzonderingen op de wet, onder andere om invasieve soorten te kunnen bestrijden. Maar terugkijkend op de ervaringen van de deelnemers blijkt dat zij in staat zijn veel van deze soorten chemievrij te beheren. Wellicht dat in de toekomst de uitzonderingenlijst dus verder kan worden beperkt.
Voor het beheer van het openbare groen geldt sinds 1 november 2017 een verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Sport is een van de sectoren die een tijdelijke uitzondering heeft gekregen, de zogenaamde Green Deal, op voorwaarde dat de sector vrijwillig werk maakt van pesticidevrij beheer. Deze uitzondering geldt tot 2020. Het sentiment in de zaal was dat het van belang is om de komende jaren goed te gebruiken om zo te ontdekken op welke wijze volledig chemievrij beheer mogelijk is. Ieder sportveld is uniek, dus begin op tijd om de overstap naar chemievrij beheer te kunnen maken.
Jan Hekman van Eco Consult presenteerde de resultaten van Schoon Water voor Brabant. Conclusie was dat in de grondwaterbeschermingsgebieden (GWBG) in 2017 bijna volledig chemievrij gewerkt werd in openbaar groen en op sportvelden. Echter buiten deze GWBGs is nog winst te halen, omdat een deel van de sportvelden nog steeds chemisch wordt beheerd.
De presentaties werden gevolgd door twee live interviews met Mario Dieltjes (Golfpark de Efteling) en Frank Geenen (gemeente Oss). Ter sprake kwam onder andere het belang van acceptatie en communicatie. Mario Dieltjes: “Golfers zijn perfecte banen gewend, dus leg uit wat je doet en om welke reden je dat doet. Daarnaast is ook communicatie met het personeel heel belangrijk. Deze medewerkers hebben immers tijdens hun opleiding een bepaalde aanpak geleerd, dus is het van belang uit te leggen wat anders moet en waarom”. Frank Geenen gaf aan dat de gemeente Oss al snel besloten had om hun sportvelden chemievrij te beheren, maar toen toch lokaal kritiek kreeg op het onkruid op het veld. Daarom is vorig jaar besloten nog 1x te spuiten, zij het met tegenzin. “De les hieruit was dat we beter willen communiceren, om te kunnen volharden in onze aanpak”.
Na een koffiepauze op de kleine kennismarkt was het woord aan Ad van Bruggen van Biocontrole. Met wat quiz-vragen (“Welke van de twee foto’s is een emelt, en welke een engerling?”) wekte hij meteen veel nieuwsgierigheid (voor het antwoord, zie de foto’s hieronder). Deze larven kunnen met name veel indirecte schade aan sportvelden en gazons aanrichten, wanneer kauwtjes en andere predatoren op zoek gaan naar een maaltje. Gevolg is een opengehaald gazon. De larven kunnen biologisch bestreden worden met insect-parasitaire aaltjes (nematoden). Naast deze behandeling, biedt het bedrijf ook bestrijding tegen de eigenprocessierups, teek, taxuskever en meer.
Rechts een emelt, links engerlingen. Foto’s van Biocontrole.
De afsluiting van de ochtend kwam van Lodewijk van Kemenade (Landschapsbeheer Flevoland). Hij vertelde over het bestrijden van invasieve exoten. “Het is heel belangrijk om op tijd te bestrijden. Lang uitstellen geeft een enorme groei in kosten”. Hierbij is de hulp van vrijwilligers essentieel, omdat de klus pas klaar is als het laatste exemplaar van de invasieve soort weg is. Locaties van soorten kunnen vastgelegd worden op www.waarneming.nl. Er zijn meerdere alternatieve bestrijdingsmethoden, zoals bijvoorbeeld het ringen, of afzetten en bedekken. Enkel afzagen is namelijk niet handig, dan groeit de boom opnieuw uit!
Om de keuze voor chemievrije methoden makkelijker en inzichtelijker te maken, wordt op de Green Deal website een pagina ingericht voor de ‘good and best practices’ voor sportvelden. De website is nog in ontwikkeling, u kunt ook zelf een practice aanmelden. Zo kunnen we elkaar inzicht geven welke methodes het beste werken!
